Antibiyotikler

Posted by Arif

Antibiyotik Ne Demektir: Antibiyotik, bakterilerin metabolizmasını bozarak ya hastalık yapma etkilerini yok eden ya da onları öldüren kimyasal maddelerdir. Etki tarzlarına ve etkiledikleri bakterilere göre çok sayıda antibiyotik vardır. Bakterinin hücre duvarını bozmak, protein sentezini bozmak veya bakterinin ihtiyaç duyduğu maddeleri yok etmek antibiyotiklerin etki etme şekilleri arasındadır. Antibiyotiklerle ilgili bazı terimlerin bilinmesi gereklidir:

Spektrum: Bir antibiyotiğin etkilediği bakteri yelpazesidir. Çok sayıda türdeki bakterileri etkileyen antibiyotiklere geniş spektrumlu, sınırlı sayıda bakteriyi etkileyen antibiyotiklere de dar spektrumlu antibiyotikler denir.

Kombinasyon: İki veya daha fazla sayıda antibiyotiğin bir arada kullanılmasıdır. Uygun kombinasyonlar yapıldığında hem spektrum genişler hem de bazen ikisinin ayrı ayrı yaptığı etkilerin toplamından daha fazla etki sağlanır.

Direnç: Bakterilerin bir antibiyotiğe karşı duyarlılıklarının azalması veya ortadan kalkmasıdır.Bu duruma sık ve kontrolsüz antibiyotik kullanılması ve bakterilerin kendi yapılarını değiştirmesi neden olabilir.

Antibiyotik kullanımına bağlı vitamin eksikliği çok sık görülen bir durum değildir. Bu nedenle her antibiyotik kullanımı sırasında vitamin kullanılması gerekli değildir. Fakat antibiyotik kullanımı uzun sürerse dışarıdan vitamin takviyesi gerekli olabilir.

Kaç Çeşit Antibiyotik Vardır: Antibiyotikler etki tarzlarına ve spektrumlarına göre çok sayıda gruba ve alt gruba ayrılırlar. Burada KBB hastalıklarında en sık kullanılan antibiyotikler anlatılacaktır.

Penisilinler

En sık kullanılan antibiyotikler arasındadır. Bakterinin hücre duvarı sentezini bozarak öldürücü etki eder. Çok sayıda alt grubu vardır. Ağızdan (oral olarak) ya da parenteral (kas içine veya damar içine) kullanılan formları vardır. KBB infeksiyonlarını (otit, sinüzit, farenjit, tonsillit vs.) yapan bakterilerin çoğu üzerine etkilidir. Amoksisilin, ampisilin, prokain penisilin, penisilin G, en sık kullanılan penisilin türleri arasındadır. Penisiline karşı dirençli olan bakterilerdeki direnci ortadan kaldırmak için bazı kimyasal maddelerle kombine edilmiş formları son yıllarda daha çok kullanılmaktadır.

Penisilinlerin bazı yan etkileride vardır. En korkulan yan etkisi alerjidir. Bir penisilin türüne alerjisi olan kişide diğer penisilinlere karşı da alerji vardır. Penisilin kullanan hastalarda %1-10 arasında alerji görülür ancak çok büyük çoğunluğu hafif alerjilerdir. Ciddi sorunlar doğurabilecek alerji yaklaşık 1/10000 oranında görülür. Ciddi alerji ilacın verilişinden 2-30 dk sonra ortaya çıkarken hafif alerjilerin çoğu 72 saat sonra başlamaktadır. Hafif alerjiler daha çok cilt döküntüsü şeklinde ortaya çıkmaktadır. Alerji tesbiti, penisilin uygulamasından önce yapılan cilt testiyle ortaya çıkarılabilir. Ancak bu testin güveniliriliği tam değildir. Özellikle parenteral uygulanan penisilinlerin hastane ortamında yapılması faydalıdır. Alerji dışında bazı kan değerlerinde bozulma ve merkezi sinir sistemi üzerinde yan etki potansiyelleri vardır.

Sefalosporinler

KBB'de sık kullanılırlar. Etki tarzları penisilinlerle aynıdır. Spektrumlarına ve kimyasal yapılarına göre genel olarak 3 kuşak sefalosporin vardır. Belli başlı sefalosporinler olarak cefaclor, sefuroksim, sefaleksin, seftriakson, sefoperazon sayılabilir. KBB infeksiyonlarında her 3 kuşağında kullanım alanı mevcuttur. Hem oral yolla hem de parenteral (kas veya damar içi) kullanılabilirler. Otit, sinüzit, farenjit, tonsillit'te ve ameliyat öncesi profilakside kullanılabilirler.

Sefalosporinlerin yan etkileri penisilinlere benzer. Penisilin alerjisi olan kişilerde sefalosporin alerjiside olabilir.

Makrolid Antibiyotikler

Genellikle dar spektrumlu antibiyotikler olmasına rağmen KBB infeksiyonlarında başarıyla kullanılabilmektedirler. Bakterilerin protein sentezini önleyerek bakteriyi öldürmeden, hastalık yapmasını durdurur. En çok biline makrolid antibiyotikler azitromisin, klaritromisin, klindamisin, eritromisin ve linkomisin olarak sayılabilir. Azitromisini diğerlerinden ayıran en önemli özellik 3 gün kullanılıp yaklaşık 10 gün etki etmesidir.

Makrolid antibiyotiklerin en sık yan etkileri mide-barsak sistemi üzerinedir. Karın ağrısı, bulantı, kusma, diare sık görülen yan etkilerdir.

Kinolonlar

Bakteri hücresinde DNA sentezini önleyerek öldürücü etki ederler. Ofloksasin ve siprofloksasin en sık kullanılan kinolonlardır. Daha çok üriner sistem infeksiyonlarında kullanılan bu antibiyotiklerin KBB'deki en önemli kullanım yeri dış kulak iltihaplarıdır. Ağızdan veya kulak damlası şeklinde kullanılabilirler.

Yan etkileri çok fazla olmayan kinolonlarında yine en fazla görülen yan etkileri mide barsak sistemi üzerinedir.

Yeni yorum gönder

Bu alanın içeriği gizlenecek, genel görünümde yer almayacaktır.
  • Web sayfası ve e-posta adresleri otomatik olarak bağlantıya çevrilir.
  • İzin verilen HTML etiketleri: <a> <em> <strong> <cite> <center> <big> <code> <ul> <ol> <li> <dl> <font> <img> <b> <dt> <dd>
  • Satır ve paragraflar otomatik olarak bölünürler.

Biçimlendirme seçenekleri hakkında daha fazla bilgi


Son yorumlar