Kuş gribi hakkında sıkça sorulan sorular

Posted by şirin

Kuş gribi hastalığı nedir?

Kanatlı hayvanlarda ortaya çıkan viral bir hastalıktır. Üst solunum yolu hastalığı gibi başlar, sürü halinde yaşayan kanatlı hayvanlar arasında çok hızlı yayılabilir ve bu nedenle çok yüksek oranda kanatlı ölümüyle sonuçlanabilir.

Kanatlılarda Influenza A virusları Yüksek Patojeniteli (HPAI) ve Düşük Patojeniteli (LPAI) diye iki şekildedir. Yüksek Patojeniteli olanlar; ciddi hastalık oluştururlar, Ölüm oranı % 100'e ulaşabilir, H5 ve H7 alt tipleri vardır. Ancak tüm H5 ve H7 alttipleri HPAI değildir. IVPI 1,2 veya daha büyük olmalıdır. Düşük Patojeniteli olanlar; Hafif solunum hastalığıdır, halsizlik ve yumurta veriminde düşme görülür. Diğer hastalıklarla ve kötü bakım ve idare ile daha şiddetli hastalık oluşturur.

Kuş gribi en çok hangi hayvanlarda görülür?

Hastalık daha çok ördek, hindi, tavuk, sülün, evcil kaz, bıldırcın, tavus kuşu, muhabbet kuşu, martı, bataklık kuşları, keklik, deniz kuşları, beç tavuğu ve papağan cinslerinde görülmektedir.

Hastalık kanatlı hayvanlardan insanlara geçer mi?

Hastalık bugüne kadar yalnızca, hasta kanatlılarla doğrudan ve yoğun ilişkide olan insanlara (çiftlik çalışanları, tavuk bakıcıları, horoz döğüşçüleri vb.) bulaşmıştır. Yoğun nüfusu olan yerlerde görülmüş olmasına rağmen, hastalıktan son on yılda 60 dolayında insanın ölmesi bunun önemli bir göstergesidir. Almanya, Hollanda, İtalya ve Belçika gibi Avrupa ülkelerinde, alınan çok sıkı güvenlik önlemleri sonucunda, Kuş Gribi nedeniyle bugüne kadar sadece 1 veteriner hekim yaşamını yitirmiştir.

Bu konudaki endişeler, hastalıkla ilgili araştırmaların tamamlanmamış olmasından ve bazı teorik tıbbi tartışmalardan kaynaklanmaktadır.

Uzakdoğu'nun bu hastalıktan bu kadar geniş biçimde etkilenmesinin temel nedeni kümes hayvanlarının canlı olarak satılmasıdır. Bu bölgede hâlâ her gün binlerce kanatlı hayvan pazarlarda canlı olarak satılmakta ve insanlar bunları satın alıp evlerine götürmekte, bir süre besleyip daha sonra kesip yemektedirler.

Hastalıklı tavuk eti yiyen insanlara hastalık bulaşır mı?

İyi pişmemiş et mikroorganizmalar açısından her zaman bir risk unsurudur. Buna karşılık iyi pişmiş tavuk etinden insana virüs bulaşması mümkün değildir. Çünkü normal pişirme sıcaklığı olan 70 santigrat derecenin üzerindeki her pişirme virüsü etkisiz hale getirmektedir. Hastalıklı bile olsa, pişirilmiş bir tavuk etinden bulaşan hiçbir vaka günümüze kadar rapor edilmemiştir.

Hastalık insandan insana geçer mi?

Kuş gribinin insandan insana geçmesi de dünya genelinde görülmemiş bir vakadır. İnsan ölümlerinin çoğunun hastalıklı kümes hayvanları ile ve onların yer aldığı ortamlarla temas sonucu ortaya çıktığı bildirilmektedir. Dünyada şu ana dek doğru biçimde yapılan toplu itlaflarda da insana bulaşma saptanmamıştır.

Açıkta yetiştirilen kanatlıların hastalığın yayılmasında önemli bir etken olduğu doğru mu?

Kuş Gribi'nin görülme riskini artıran en önemli etmen açıkta yapılan kanatlı yetiştiriciliğidir. Göçmen kuşların yolları üzerinde bulunan ülkemizde bu şekilde yapılan yetiştiriciliğin bu hastalığın yayılmasına potansiyel olarak davetiye çıkardığı aşikardır.

Entegre tesislerde, denetimli bir şekilde yapılan tavukçulukta ise bu risk yok denecek kadar azdır. Çünkü kümeslerin dışarıyla teması minumum düzeye indirilmiştir. Biyogüvenlik önlemleri alınmıştır. Hayvanlar her gün düzenli olarak veteriner kontrolünden geçmektedir. Mekanlar düzenli olarak dezenfekte edilmektedir. Herhangi bir hastalık durumunda kanatlıların kesimhaneye sevkiyatları yapılmaz ve bu hayvanlar hızlı bir biçimde itlaf edilir.

Entegre tesisler dışındaki kanatlı üretiminin, entegre tesisler kadar sıkı denetlenmesi, özellikle göçmen kuşların konaklama mekanlarının yakın çevresinde, hastalık ülkeden silinene kadar açık havada, hijyenik olmayan ortamlarda dolaşıp beslenen kanatlı üretiminin mutlaka kontrol altına alınması, gerekirse yasaklanması zorunludur.

Açıkta yetiştirilen sağlıklı hayvanlar neden itlaf edilmektedir?

Hastalık görülen yere yakın olması ve riskli bölgede açıkta gezinen kanatlıların virustan olası etkileşimi göz önüne alınarak bu hayvanlar itlaf edilmektedir.

Sektör hangi önlemleri alıyor?

Çiftliklerimiz, konusunda uzman veteriner hekimlerin kontrolü altındadır,

Çiftlik personelimiz eğitimlidir, bu konulara karşı hassastır,

Çiftliklerimizde genel olarak hijyene önem veriliyor ve özel olarak ise, çiftliklerin dezenfeksiyonunda bu hastalığın virüsünde de etkili olan dezenfektanlar kullanılıyor,

Her kümesin bakıcısı ayrı ve çalışanlar kümeslere özel olarak dezenfekte edilen ayrı bir ayakkabı ve tulumla giriyor, kümesten çıkarken de bu giysileri çıkarıyor,

Kümeslere ve çiftliklere ziyaretçi girişi kesinlikle yasaktır,

Taşıtlar kümeslere sokulmuyor, çok gerekiyorsa dezenfekte edilerek içeri alınıyor,

Kümeslerin dışı da içi kadar önemli olduğu için çevre de dezenfekte ediliyor ve özellikle taşıyıcı olabilecek kemirgenlerin kümeslere girişi engelleniyor,

Yem, ekipman ve suda da aynı hassasiyet gösteriliyor, hijyen kurallarına uygun olmayanlar kullanılmıyor,

Tavuklarımız hastalıklara karşı sürekli olarak kontrol ediliyor, üst solunum yolu enfeksiyonu görüldüğü an gerekli tahliller yaptırılıyor. Önlemi alınıyor.

Çiftlik veya kümeslerde alınan önlemler yeterli mi?

Bu konuda bir bilinç oluşmuş durumda. Ama diğer doğal afetlerde olduğu gibi insan hataları, ihmaller az da olsa olabilir. Herkesin, her kesimin bazı asgari kurallara uyması gerekiyor.

Bu kurallar bizim çiftliklerimizde/kümeslerimizde/entegre tesislerimizde uyguladığımız büyük özen gösterdiğimiz temizlik ve sağlık kuralları. Ancak bulunduğumuz çevre ve orada yaşayan halk da önemli. Onların da en az bizler kadar temizlik ve sağlık kurallarına uygun davranmaları, çevreyi temiz tutmak ve mücadelede ihmalkar olmamak gerekiyor.

Öncelikle insan sağlığını ve ülke ekonomisini doğrudan tehdit eden bu "doğal afet/tehlike" karşısında herkes üzerine düşeni özenle yapmalı. Bu konuda eğitici, öğretici yayınlara, alınması gereken önlemlerin, dikkat edilmesi gereken kuralların anlatılmasına büyük gerek var.

Diyelim ki her türlü önleme rağmen vakaya rastlandı. O zaman ne yapılması gerektiği biliniyor mu?

Bu konudaki en önemli husus, çiftliklerde, en ufak bir kuşku durumunda hemen gerekli tahlillerin yaptırılması ve en ufak bir şüphe halinde hemen o çiftliğin her türlü giriş/çıkışa kapatılarak, İl/ilçe tarım il Müdürlüğüne ordan da Tarım Bakanlığı Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü'ne haber verilmesidir. Böyle bir durumda, içerdeki bütün hayvanların imha edilmesinden başka çare bulunmamaktadır. İmhanın nasıl yapılacağı, virüsün yayılmaması için neler yapılacağı Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından bütün ayrıntılarıyla üretici firmalara bildirilmiştir. Ayrıca üretici firmalarda çalışan veteriner hekimler, ziraat mühendisleri, gıda mühendisleri, teknikerler, konuyla ilgili herkes ne yapılacağını gayet iyi bilir. Bu konuda zaman zaman tatbikatlarla da yapılarak uygulamada sorun yaşanmaması için azami gayret gösterilmektedir.

Türkiye bu hastalıkla baş etmeyi başarabilecek mi? Risk açısından Uzakdoğu'ya mı, Avrupa'ya mı daha yakınız?

Türkiye risk açısından kesinlikle Avrupa'ya daha yakındır. Çünkü kanatlı üretiminin büyük bölümü Avrupa standartlarındadır. Uzak Doğu'da, geleneksel olarak kanatlı hayvan ticareti canlı olarak yapılmaktadır. Türkiye ise bu dönemi uzun yıllar önce geride bırakmıştır. Dolayısıyla kitlelerin canlı kanatlı hayvanlarla temas riski çok düşüktür.

Bugüne kadar verdiğimiz sınav başarılıdır. Zamanında risk görülmüş, acil eylem planı oluşturulmuş, tatbikatlar yapılmış, üreticiler uyarılmıştır. Hastalık görüldüğünde hemen müdahale edilmiş ve olay lokalize edilmiştir. Şeffaf biçimde kamuoyu bilgilendirilmiştir. Basın sorumlu davranmış, çoğunlukla bilgilendirici ve yatıştırıcı bir tutum benimsemiştir.

Tüketici tavuk yemeye devam edebilir mi?

Modern, entegre tesislerde yetiştirilen tavuklar hiçbir şekilde risk altında değildir. Türkiye'deki üretimin çoğu da bu firmalar tarafından gerçekleştirilmektedir. Bu işletmelerde günlük denetim ve kontroller her zamankinden çok daha sıkı biçimde yapılmaktadır.

Kaldı ki iyi pişmiş tavukta virüs barınamamaktadır. Bu nedenle tüketicinin herhangi bir çekince duymasına gerek yoktur. Tavuk eti tüketmeye devam edebilir.

Grip aşısı, Kuş Gribi'ni önlemede yeterli bir önlem olabilir mi?

Şu anda insanlara yönelik olarak hali hazırda uygulanmakta olan grip aşılarının Kuş Gribi virüsü H5N1'i önleyici herhangi bir etkisi bulunmamaktadır. Ancak aşı geliştirme çalışmaları devam etmektedir.

Yeni yorum gönder

Bu alanın içeriği gizlenecek, genel görünümde yer almayacaktır.
  • Web sayfası ve e-posta adresleri otomatik olarak bağlantıya çevrilir.
  • İzin verilen HTML etiketleri: <a> <em> <strong> <cite> <center> <big> <code> <ul> <ol> <li> <dl> <font> <img> <b> <dt> <dd>
  • Satır ve paragraflar otomatik olarak bölünürler.

Biçimlendirme seçenekleri hakkında daha fazla bilgi


Son yorumlar